نشست نقد و بررسی کتاب «دستکاری در رسانه‌های اجتماعی برگزار شد

پروپاگاندای رایانشی؛ چه کسی می‌گوید دموکراسی در خطر است؟

عباس رضایی ثمرین در نشست نقد و بررسی کتاب «دستکاری در رسانه‌های اجتماعی (پروپاگاندای رایانشی)» عنوان کرد: هر نوع سیاست‌گذاری در مواجهه با روند‌های آسیب‌زای پروپاگاندای رایانشی باید با تعهد به حفاظت از دستاوردهای دموکراتیک انجام شود.

به گزارش روابط عمومی دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی رسانه‌ها- نشست نقد و بررسی کتاب «دستکاری در رسانه‌های اجتماعی (پروپاگاندای رایانشی)» با حضور مترجمان اثر، عباس رضایی ثمرین و رسول صفرآهنگ و منتقد کتاب جمال‌الدین اکبرزاده جهرمی، دوشنبه اول اسفندماه برگزار شد.

پروپاگاندای رایانشی و ساخت یک ترکیب مأنوس

در این نشست که به همت دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی رسانه‌ها و با مشارکت انتشارات همشهری برگزارشد، اهمیت انتخاب این اثر برای ترجمه، نخستین محوری بود که از سوی عباس رضای ثمرین، یکی از مترجمان اثر مطرح شد. او با طرح این موضوع که این کتاب از آثار مهمی بود که در سال های اخیر در حوره مطالعات اینترنت منتشر شده است، اذعان کرد: کتاب حاضر، ماهیتی بین رشته‌ای دارد و در تقاطع رشته‌هایی چون ارتباطات، علوم سیاسی و علوم کامپیوتر تألیف شده است. در مورد عنوان کتاب نیز اسم اصلی این اثر «کامپیوتیشنال پروپاگاندا» [1] بود؛ عنوانی که به نظر می‌رسید برای خواننده مانوس نخواهد بود؛ چرا که این عنوان در فارسی عمدتاً با اصطلاحاتی نظیر تبلیغات محاسباتی ترجمه شده است؛ لذا تصمیم گرفتیم عنوان اصلی را با «دستکاری در رسانه‌های اجتماعی» جایگزین کنیم و ضمن ساخت اصطلاح پروپاگاندای رایانشی، از آن در زیر عنوان اصلی استفاده کنیم.

او ادامه داد: درون‌مایة اصلی کتاب، سازوکارهای فنی تاثیرگذاری و جهت‌دهی به گفت‌وگوها در شبکه‌های اجتماعی و پلتفرم‌هاست؛ سازوکارهایی که بر فرآیندها اثر می‌گذارند و به این شکل اثرگذاری خود را عیان می‌کنند. 

از دستکاری دیجیتال تا جنگ آنلاین؛ پروپاکاندای رایانشی چگونه عمل می‌کند و چطور می‌توان با آن مقابله کرد.

«دستکاری در رسانه‌های اجتماعی؛ پروپاگاندای رایانشی»، عنوان اثری‌ست به سرویراستاری ساموئل سی.وولی و فیلیپ ان. هاوارد که به قلم عباس رضایی ثمرین و رسول صفرآهنگ ترجمه شده و در قالب مجموعه‌ای با نُه فصل از سوی انتشارات همشهری منتشر شده است.

«دستکاری در رسانه‌های اجتماعی؛ پروپاگاندای رایانشی» به توصیف اصطلاح پروپاگاندای رایانشی می‌‌پردازد و انتشار اطلاعات غلط و دستکاری دیجیتال را توضیح می‌دهد. در این کتاب پروپاگاندای رایانشی به‌عنوان یک روش ارتباطی معرفی می‌شود که به استفاده از الگوریتم‌ها، فرایندهای خودکار و نظارت انسانی با هدف مدیریت فضای کلی رسانه‌های اجتماعی یا توزیع اطلاعات گمراه‌کننده از طریق این شبکه دست می‌زند. کتاب توضیح می‌دهد که به‌عنوان بخشی از این فرایند، نرم‌افزارهای خودکار به‌منظور دستکاری افکار عمومی و در طیف متنوعی از پلتفرم‌ها و شبکه‌های درون اینترنت استفاده می‌شوند. این نرم‌افزارها در حقیقت رفتار کاربران واقعی رسانه‌های اجتماعی را تقلید می‌کنند و به آن‌ها پاسخ می‌دهند و مفهوم کنشگران اجتماعی خودکار را خلق می‌کنند؛ کنشگرانی که می‌توان از آن‌ها برای تقویت سیاستمداران و مواضع سیاسی آن‌ها استفاده کرد و یا همزمان از طریق آن‌ها می‌شود، صدای مخالفان را نیز سرکوب کرد.

در تعریفی دقیق‌تر، پروپاگاندای رایانشی شامل اقدامات سیاسی مشکوک همچون گشت‌وگذار دیجیتالی، ترولینگ دولتی و نیز اشکال جدیدی از جنگ آنلاین هم هست که هدف نهایی آن دستکاری اطلاعات به‌صورت آنلاین برای تغییر نظرات مردم و به‌طور موقت رفتار آن‌هاست.

جنگ تانک‌ها؟ نه! جنگ روایت‌ها

چند وقت پیش کتابی ترجمه می‌کردم به نام «دستکاری در رسانه‌های اجتماعی» که انتشارات همشهری آن را در پایان سال گذشته منتشر کرده است. تحقیقی است از پژوهشگران دانشگاه آکسفورد که در آن از مفهومی به نام «پروپاگاندای رایانشی» صحبت می‌شود. از اسمش نترسید؛ یعنی استفاده هدفمند از پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی برای انتشار اخبار جعلی یا برجسته‌سازی یا سرکوب محتوای خاص با هدف تاثیرگذاری در تحولات سیاسی. 

بر اساس آنچه در این کتاب آمده، اوکراین کشوری است طی سالهای گذشته مستمرا با بحران جدی اطلاعات غلط و دستکاری واقعیت روبرو بوده است. این کشور در سالهای اخیر با درگیری‌های مسلحانه با جدایی‌طلبان استان‌های شرقی، بحران شدید اقتصادی، آشفتگی سیاسی، انتقال مداوم قدرت و اصلاحات ساختاری مواجه بوده است. همه این چالش‌ها با توسعه سریع فناوری‌های اطلاعاتی و استفاده روزافزون از اینترنت همراه بوده است، چیزی که به شکل چشمگیری در روند تحولات کشور نقش داشته است.  ادامه مطلب ...

مصاحبه با شفقنا درباره دستکاری سیستماتیک افکار عمومی

دستکاری سیستماتیک افکار عمومی از چالش‌های افکار عمومی است 

با شروع پاندمی کرونا در جهان، فضای مجازی یکی از بسترهایی بود که به شدت مورد استفاده عموم مردم قرار گرفت.فضایی که با شناخت درست و برنامه ریزی علمی می تواند فراهم کننده توسعه پایدار در کشور باشد. اما امروزه فضای مجازی با چه چالش هایی رو برو است؟ چگونه می توان در آینده بهتر از این فضا بهره برد؟ عباس رضایی ثمرین پژوهشگر حوزه رسانه معتقد است، دستکاری سیستماتیک افکار عمومی در بستر فضای مجازی و به کمک ابزارهای رسانه‌های اجتماعی، از مهمترین چالش‌های فضای مجازی است که در سالهای گذشته توجه به آن در محافل جهانی پیوسته رو به افزایش بوده است. در مطالعات آکادمیک و بررسی‌های تخصصی معلوم شده در اغلب کشورها، روندهایی برای سوءاستفاده از سازوکارهای فنی شبکه‌های اجتماعی و دستکاری واقعیت و جریان‌سازی‌های دروغین مشاهده شده است.  ادامه مطلب ...